Wat betekent frailty voor ons?

Frailty en gezond ouder worden liggen ons bij AXXON nauw aan het hart. Als kinesitherapeuten zien we dagelijks hoe kwetsbaarheid bij ouderen stilaan kan toenemen, vaak zonder dat mensen dit zelf beseffen. Met het Frailty-project willen we daar verandering in brengen: door vroegtijdige screening, brede samenwerking en gerichte interventies maken we het verschil in levenskwaliteit.

Een korte terugblik

AXXON is al enkele jaren intensief bezig met de uitrol van het Frailty Project. Sinds 2021 werken we aan een project dat zich richt op vroegtijdige screening bij zelfstandig wonende 65-plussers. Het doel was en is eenvoudig maar ambitieus: kwetsbaarheid tijdig opsporen zodat ouderen langer gezond, actief en zelfstandig kunnen blijven. 

In de beginfase lag de nadruk vooral op sensibilisering: het bespreekbaar maken van frailty en het aanreiken van concrete handvatten aan kinesitherapeuten om ouderen beter te ondersteunen. Daarbij werd ook benadrukt dat frailty veel meer is dan valpreventie: het gaat net zo goed over mentaal welzijn, voeding, mondgezondheid en sociale factoren.

Ondanks een sterke start, met de bedoeling om lokaal te starten en dit verder nationaal uit te rollen, werd het project door verschillende omstandigheden tijdelijk stopgezet. Dat betekende echter geen einde van het verhaal. Achter de schermen werken we sindsdien hard om het project opnieuw leven in te blazen, met nieuwe inzichten en concrete plannen voor de toekomst.

Meer info over de eerste uitrol van het Frailty Project

De stap naar screening in de praktijk

De uitwerking richt zich op een gestandaardiseerde screening die door kinesitherapeuten kan worden uitgevoerd. Daarbij is er een duidelijke nood aan directe toegang: ouderen moeten zonder omwegen terechtkunnen bij de kinesitherapeut. De kinesitherapeut is immers de geknipte persoon om fysieke frailty te screenen, te inventariseren en ouderen met tips en tricks langer op de been te houden.

De screening van fysieke frailty wordt ondersteund door de Eforto-app, een digitale tool die objectieve metingen van spierkracht en vermoeidheid mogelijk maakt. Hierdoor krijgen zowel kinesitherapeuten als huisartsen betrouwbare gegevens om de gezondheidstoestand van ouderen in kaart te brengen, interventies te personaliseren en opvolging te monitoren. Bovendien biedt de app ouderen zelf inzicht in hun fysieke reserves, wat zelfmonitoring en actief gezondheidsbeheer stimuleert.

Bekijk hier hoe de app in zijn werk gaat

Waarom dit project nodig is

Vandaag wordt vaak pas ingegrepen wanneer kwetsbaarheid al duidelijk zichtbaar is. Dat leidt tot hogere zorgkosten, meer ziekenhuisopnames en een lagere levenskwaliteit. Met dit project willen we dat patroon doorbreken en de shift maken van laattijdig ingrijpen naar vroegtijdige detectie en preventie.

De toekomst van het project

Het kabinet Volksgezondheid engageert zich om dit project tegen 2026 verder uit te werken. Hiervoor moet het kabinet Vandenbroucke samen met FOD Volksgezondheid een wetgevend kader uitwerken. Zodra dit rond is, kan het parlement zich buigen over de goedkeuring en volgt de implementatie op nationale schaal. De duurtijd hiervan is ongeveer 9 maanden, directe toegang is hiervoor ook een must.

De doelstelling is duidelijk: Ouderen langer gezond, actief en zelfstandig laten blijven door vroegtijdige detectie en preventie van kwetsbaarheid.
Dat wil concreet zeggen:

1. Screening en detectie

• Minimaal 50% van de thuiswonende 65-plussers bereiken via sensibilisering en screening.

• Frailty en pre-frailty systematisch in kaart brengen met een gestandaardiseerde screeningstool.

2. Gezondheidsimpact

• Het aantal oudere personen dat binnen 2 jaar na screening verlies van ADL (activiteiten van het dagelijks leven) ervaart, verminderen.

• Minimaal 20% van de pre-fraile ouderen opnieuw robuust maken of van frail terug pre-frail maken via vroegtijdige interventies.

• Het aantal ziekenhuisopnames reduceren door vroegtijdige opsporing en gepaste doorverwijzing.

3. Empowerment en zelfmanagement

• Gezondheidsvaardigheden van oudere personen verhogen door inzicht te geven in fysieke en cognitieve reserves en onderliggende vitale capaciteit.

• De screeningstool inzetten om oudere personen aan te moedigen tot zelfmonitoring en actieve betrokkenheid bij hun gezondheidszorg.

4. Samenwerking tussen kinesitherapeuten en huisartsen

• De behandelende arts voorzien van objectieve meetresultaten van intrinsieke capaciteit via een ‘traffic light’-systeem, zodat de gezondheidstoestand van de patiënt eenvoudig en overzichtelijk in kaart wordt gebracht.

• Differentiatie mogelijk maken tussen robuuste, pre-fraile en fraile personen, zodat interventies gepersonaliseerd kunnen worden en zorg kan opgesplitst worden in formele, duurdere zorg (behandelingen) en informele, goedkopere zorg (zoals groepsactiviteiten rond voeding en beweging in lokale dienstencentra).

Frailty is geen onvermijdelijk lot, maar een uitdaging waar we samen iets aan kunnen doen. Met dit project willen we opnieuw een stevige stap vooruitzetten: van curatief naar preventief, van laattijdig naar vroegtijdig ingrijpen. AXXON blijft zich inzetten om kinesitherapeuten een sleutelrol te geven, zodat gezond ouder worden voor steeds meer Belgen de norm wordt.