Dag 1: De bewegingsdriehoek, voedingsdriehoek en geluksdriehoek, & kinesitherapie
Preventie en gezond leven, nu meer dan ooit?
Ziek zijn kost mens en maatschappij veel geld. Een groot deel van de chronische aandoeningen kan je vermijden door een gezonde leefstijl. Zeker als je weet dat een gezonde levensstijl minstens 80% van hart- en vaatziekten en diabetes type 2, en 40% van de kankers kan voorkomen. Een gezonde levensstijl is meer dan ooit dé uitdaging van deze tijd.
Studies geven ook sterke indicaties dat beweging onze weerstand tegen pandemieën vergroot en vaccinatiecampagnes versterkt. Deze bevinding sluit aan bij de eerdere preventieboodschap van Gezond Leven, die de beschermende kracht van beweging tegen COVID-19 in de kijker zet.
De COVID-19 pandemie heeft een negatieve impact op leefstijl. Volgens de COVID-19 gezondheidsenquête bewoog maar 50% van de volwassenen in Vlaanderen in maart 2021 voldoende. Bovendien bleek uit alle indicatoren van geestelijke gezondheid dat de bevolking in maart 2021 nog steeds zeer gedestabiliseerd was (zoals in volle crisis), en leed aan psychische problemen.
Het is dus belangrijk dat mensen gemakkelijk de gezonde keuze kunnen (blijven) maken. Dat is niet altijd eenvoudig. Voor sommige bevolkingsgroepen is het zelfs nog moeilijker dan voor andere. Grootsteden zijn superdivers geworden en (ook) dit zorgt voor nieuwe uitdagingen in de bestrijding van gezondheidsongelijkheid. Wanneer zulke verschillen het risico op gezondheidsongelijkheid verhogen is dat onaanvaardbaar en onrechtvaardig. Als maatschappij moeten we hier oog voor hebben en structureel aan werken. Ook als professional kunnen we alvast ons steentje bijdragen en mensen ondersteunen om gezond te leven.
Wil je mensen stimuleren om gezonder te leven?
Dan krijg je eerst best inzicht in de determinanten van gezond en ongezond gedrag. Het Gedragswiel, dat ontwikkeld werd door het Vlaams Instituut Gezond Leven, vat deze gedragsdeterminanten op een toegankelijke manier samen. Daarnaast kan je de 3 driehoeken gebruiken, gebaseerd op een uitgebreide literatuurstudie rekening houdende met ook de determinanten van het Gedragswiel, overleg met experten en focusgroepen met diverse doelgroepen uit de bevolking. Met deze drie modellen wil het Vlaams Instituut Gezond Leven alle Vlamingen met haalbare & praktische adviezen bewust maken en motiveren om evenwichtiger te eten, meer te bewegen, minder te zitten en te werken aan hun geluk.
Het Gedragswiel
.jpg)
Het gedragswiel kan je als kinesitherapeut houvast bieden om (samen met je patiënt) te ontdekken:
1. Waarom de patiënt het gedrag dat je helpt te veranderen, blijft stellen: bv. onvoldoende bewegen, te lang stilzitten, oefenreeksen thuis niet verder doen,…
2. Wat de gewenste gedragsverandering verhindert
3. Wat de patiënt zou aanmoedigen of helpen om de gewenste gedragsverandering te doen
Het Gedragswiel in een notendop? Bekijk hier het filmpje!
Download hier de Inspiratiegids
3 Driehoeken: kompas voor een gezond leven
Je kan als kinesitherapeut de materialen van de driehoeken inzetten in de wachtkamer en in de praktijkruimte(s): bv. de filmpjes op scherm, affiches, brochures en postkaartjes. Op die manier is je patiënt op de hoogte van de driehoeken en dienen ze als informatieve eyecatcher. Tijdens en na de consultatie kan je aan de hand ervan het belang van gezonde leefstijl als onderwerp aansnijden en meer bespreekbaar maken. Soms komt het leven van de patiënt en leefstijl bovendien spontaan naar boven tijdens gesprekken. Dat zijn allemaal nuttige momenten om één of meerdere driehoeken te bespreken. Welke driehoek hangt af van het persoonlijk dossier, de noden en motivatie bij de patiënt. De steekkaart bij elke driehoek kan helpen bij de volgende stap: als geheugensteuntje om dieper in te gaan op de figuur, en om patiënt de onderbouwde tips per driehoek mee te geven.
Een gezonde mix van zitten, staan en bewegen. Wat is dat en hoe pak je dat precies aan? Het Vlaams Instituut Gezond Leven vat het samen in de bewegingsdriehoek.
1. Zit minder lang stil en beweeg meer
2. Zet stap voor stap
3. Ga elke dag voor een gezonde mix
4. Varieer waar je beweegt en minder zit
5. Ruil minder gezonde keuzes in voor gezonde gewoontes
6. Kies iets wat je graag doet
7. Denk vooruit en plan
8. Pas je omgeving aan
Download hier alle materialen rond de bewegingsdriehoek voor in je praktijk
Gezond leven stopt echter niet bij beweging alleen. Gezond én milieuverantwoord eten. Wat is dat en hoe doe je dat precies? Het Vlaams Instituut Gezond Leven vat het helder samen in de voedingsdriehoek. Het model geeft ook tips die voor iedereen haalbaar zijn.
1. Drink vooral kraanwater
2. Eet meer groenten en fruit, bij voorkeur van het seizoen
3. Kies vaker voor peulvruchten, volle granen en noten
4. Eet minder vlees en verkies gevogelte, vis en eieren boven rood en bewerkt vlees
5. Eet en drink zo weinig mogelijk lege calorieën zoals frisdrank, snacks en snoep
6. Vermijd voedselverlies
7. Eet niet meer dan je lichaam nodig heeft
Download hier alle materialen rond de voedingsdriehoek voor in je praktijk
Wetenschap leert ons steeds meer over geluk. De omstandigheden waarin iemand opgroeit of de omgeving, kan geluk bepalen. Dit zijn zaken waar een persoon weinig aan kan doen. De online platforms www.geluksdriehoek.be en www.noknok.be ondersteunen mensen om concreet aan de slag gaat met de verschillende elementen uit de geluksdriehoek. Daarnaast zijn er nog een aantal aandachtspunten.
1. Streef de 'juiste' dingen na
2. Word meer bewust van wat je voelt... maar bewustwording is niet genoeg
3. Werk stap voor stap
4. Investeer in andere gezonde gewoontes
5. Pas je omgeving aan
6. Bereid je voor op tegenslagen
Download hier alle materialen rond de geluksdriehoek voor in je praktijk
Het is duidelijk dat de 3 driehoeken heel wat voor je praktijk kunnen betekenen, met diverse beschikbare materialen. Naast de ‘digitale’ materialen zijn veel materialen ook beschikbaar in papiervorm voor gebruik in je praktijk. Op de webshop van het Vlaams Instituut Gezond Leven Gezond Leven kan je alle materialen vinden die je kan bestellen. Veel materialen van de driehoeken zijn gratis verkrijgbaar, dus neem zeker een kijkje.
.jpg)
_200x111.jpg)
